کد مطلب:12265 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

آيا نگهداري انواع آلات موسيقي و نواختن آنها از نظر قرآن و شرع گناه است؟

در قرآنكريم آياتي هست كه مسلمانان را از غنا و موسيقي نهي ميفرمايد: و من الناس من يشتري لهوالحديث ليضلّ عن سبيلالله...;(لقمان، 6) بعضي از مردم سخنان بيهوده را ميخرند تا مردم را از روي ناداني، از راه خدا گمراه سازند و آيات الهي را به استهزأ گيرند. براي آنان عذابي خوار كننده است. يكي از مصاديق لهوالحديث ـ كه حرام است ـ موسيقي و غناست.(تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 17، ص 20، دارالكتب الاسلامية.)

و همچنين در آية 30 سوره حج ميفرمايد: فاجتنبوا الرجس من الأوثَن واجتنبوا قول الزّور...; از بتهاي پليد اجتناب كنيد و از سخن باطل بپرهيزيد اينجا هم يكي از موارد قول زور (سخن باطل) كه حرام است موسيقي و غناست;(همان، ج 14، ص 91 ـ 92، دارالكتب الاسلامية.)

آهنگها و آوازها را ميتوان به سه دسته تقسيم كرد:

الف) آهنگها و آوازهايي كه به شيوة مجالسِ عيش و عشرت و محافلِ رقص و پايكوبي اجرا ميشود و انسان را از حالتِ اعتدالِ فكري و ذهني دور ميسازد و به بيبند و باري، لاقيد بودن و بيتعهّد زيستن دعوت و تشويق ميكند كه اصطلاحاً به آن ساز و آوازهاي مبتذل ميگويند.

ب) آنهايي كه هم از نظر محتوا (مضمون اشعار) داراي معنايي با شكوه و زيباست و هم از نظر اجرا، خوب و زيبا اجرا ميشود و در عين حال تناسب و شباهتي با ساز و آوازهاي مجالس لهو، عيش و عشرت و فساد ندارد. گوش دادن به نوع اوّل حرام است; امّا نوع دوم اشكال ندارد.

ج) ساز و آوازهايي كه نسبت به آن شك داريم و نميدانيم آيا از نوع اوّل است تا از آن پرهيز كنيم و يا از نوع دوم است تا پرهيز لازم نباشد. گوش دادن به موارد مشكوك (نوع سوم) اشكال ندارد; امّا بهتر است كه به اين نوع آهنگها هم گوش نكنيم.(جامعالمسائل استفتائات، آيتالله فاضل لنكراني، ص 252 مطبوعاتي امير، چاپ دوم، بهمن 1375.)

اما در مورد آلات و ابزار موسيقي، ابزار موسيقي بنا به فتواي مشهور فقيهان از جمله حضرت امام خميني; سه گونه است:

1. برخي از آنها تنها در مورد حرام كار برد دارند.

2. برخي در مورد حلال.

3. برخي مشترك ميباشند; يعني ميتوان با آنها هم آهنگهاي شاد نواخت و هم، آهنگهاي غم ناك و متعادل.

استفاده از ابزار موسيقي و خريد و فروش آنها به منظور كاربرد مشروع جايز و در غير اين صورت جايز نيست; اما ساختن اين نوع ابزار و نگهداري آنها را معمولاً به صلاح نميدانند. و در صورتي كه اين ابزار تنها براي لهو استفاده شود نگهداري و ساختن آنها را حرام ميدانند.(ر.ك: استفتائات حضرت امام خميني;، ج 2، ص 12 و 17، جامعه مدرسين.) لازم ياد آوري است اين كه گفته شد استفاده از اين آلات در جهت مشروع، حلال و مباح ميباشد تنها بيان حكم شرعي است و بدين معنا نيست كه مردم را تشويق و ترغيب به استفاده از آنها كرد و استفاده از آنها را فرهنگ عمومي مردم و نسل جوان قرار داد.